Chức năng của hệ tiêu hóa là phân hủy thức ăn, loại bỏ độc tố và hấp thụ chất dinh dưỡng để tạo năng lượng. Nhiều yếu tố khiến sức khỏe hệ tiêu hóa kém và một trong số đó là lối sống ít vận động.
Bác sĩ, Tiến sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết tập thể dục có nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần, cũng đóng vai trò quan trọng giữ cho hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh. Vận động làm giảm căng thẳng và duy trì cân nặng, hai yếu tố ảnh hưởng đến tiêu hóa. Tập thể dục còn giúp giảm các vấn đề tiêu hóa, cho phép cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
Tăng cường hoạt động của ruột
Ngoài căng thẳng và chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động có thể dẫn đến các rối loạn tiêu hóa như táo bón, đầy hơi, chướng bụng… Cơ thể vận động thường xuyên sẽ kích thích đường ruột, tăng cường hoạt động của ruột ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa. Đồng thời, nó còn tăng lưu lượng máu đến tất cả các cơ trong hệ tiêu hóa, cho phép thức ăn đi qua nhanh hơn, ngay cả khi bạn nghỉ ngơi.
Bác sĩ Khanh cho biết, tập thể dục thường xuyên giúp giảm căng thẳng nên có lợi cho những người mắc bệnh tiêu hóa chức năng. Bệnh đường tiêu hóa chức năng là những bệnh không có tổn thương thực sự tại đường tiêu hóa mà chủ yếu là rối loạn co bóp tại ống tiêu hóa gây các triệu chứng tại phần bị rối loạn. Tại thực quản có thể gây chứng nóng sau xương ức chức năng, bệnh tăng nhạy cảm với trào ngược, tại dạ dày gây chứng khó tiêu chức năng và tại đại tràng gây hội chứng ruột kích thích (IBS).
Tăng cường vi sinh vật có lợi
Bộ não và ruột được kết nối với nhau. Bạn có thể nhận thấy, căng thẳng khiến dạ dày co thắt, đầy hơi hoặc đi ngoài phân lỏng. Tập thể dục làm giảm căng thẳng, giúp tiêu hóa dễ dàng hơn. Tập thể dục có tác động tích cực đến cấu trúc vi khuẩn trong ruột hoặc hệ vi sinh vật đường ruột. Vi sinh vật đường ruột đóng vai trò tích cực bảo vệ hệ thống miễn dịch. Cơ chế tự nhiên này hỗ trợ duy trì sự khỏe mạnh, ức chế sự phát triển của nhiều vi khuẩn có hại, tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng thiết yếu.
Giảm nguy cơ sỏi mật
Tiến sĩ Khanh cho biết, tập thể dục còn cải thiện quá trình trao đổi chất, có thể giảm nguy cơ trào ngược, giảm 20-30% nguy cơ bị sỏi túi mật và nhiều loại ung thư liên quan đến tiêu hóa. Thừa cân làm tăng nguy cơ phát triển sỏi mật vì làm tăng lượng cholesterol trong mật. Ít vận động kèm thừa cân tăng nguy cơ mắc sỏi mật.
Giảm nguy cơ mắc bệnh dạ dày
Khi cơ thể chuyển động, lưu lượng máu tăng lên. Điều này có thể cải thiện lưu thông ở tất cả các cơ quan của cơ thể, bao gồm đường tiêu hóa. Tập thể dục giảm hormone gây căng thẳng là adrenaline và cortisol, đồng thời kích thích endorphin cải thiện tâm trạng của cơ thể, giảm nguy cơ mắc bệnh dạ dày do căng thẳng.
Cải thiện các triệu chứng tiêu hóa
Các hình thức vận động tăng hoạt động trong ruột giúp bài tiết phân. Bên cạnh đó, nó còn làm cải thiện tổng thời gian vận chuyển thức ăn qua ruột già bằng cách tăng sự co bóp tự nhiên của cơ ruột, có thể đại tiện thường xuyên hơn.
Bệnh túi thừa phổ biến ở những người ít vận động. Nếu người bệnh vận động đều đặn có thể giảm áp lực đại tràng, thức ăn được vận chuyển nhanh hơn, kích thích nhu động ruột. Việc giải phóng endorphin tự nhiên trong khi vận động thể chất có thể giảm đau mạn tính, khó chịu ở bụng.
Theo Tiến sĩ Khanh, có mối liên quan giữa hoạt động thể chất và nguy cơ ung thư ruột kết. Những người hoạt động thể chất thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng (hay ung thư ruột già hay ruột kết) thấp hơn so với những người ít tập thể dục.
Các bài tập thể dục tốt cho tiêu hóa
Theo Tiến sĩ Khanh gợi ý một số bài tập tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa bao gồm:
Các tư thế yoga có thể thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Bạn có thể tập vài tư thế yoga như vặn mình, uốn cong về phía trước có thể cải thiện các vấn đề tiêu hóa như táo bón và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng IBS.
Đi bộ nhanh tăng thêm co bóp cho ruột, cho phép tiêu hóa thức ăn thông qua các cơ quan tiêu hóa. Bạn dễ nhận thấy đi bộ thường xuyên có thể cải thiện chướng bụng, đầy hơi, đại tiện dễ dàng hơn.
Đạp xe có thể giảm lượng nước bị mất trong phân và cải thiện tiêu hóa. Đạp xe không chỉ giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn mà còn giảm mỡ bụng, tốt cho tim mạch. Các loại hình vận động thể lực như bơi, chạy… đều làm tăng sức khỏe của hệ tiêu hóa.
Thời điểm tập thể dục liên quan đến việc ăn các bữa. Khi dạ dày đầy nên tập thể dục sau ăn 2 giờ để hạn chế nguy cơ trào ngược. Đồng thời, bạn nên chú ý kết hợp vận động với chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, uống nhiều nước để hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
